Botswaanse geboden
Blijf op de hoogte en volg Diede
12 December 2017 | Bulgarije, Sofia
Hallo allemaal,
Misschien lagen jullie al weken huilend in bed te wachten op mijn laatste blog, misschien waren jullie betere dingen aan het doen (ik mag het hopen), maar daar is ie dan (zoals beloofd) de allerlaatste blog over Botswana.
Niet vanuit het besneeuwde Utrecht, maar vanuit Sofia (Bulgarije). Ik ging namelijk Karin opzoeken, maar toen ik gisteren terug zou vliegen besloot de hele Nederlandse maatschappij in te storten vanwege het winterweer. Je raadt het al: vlucht geannuleerd. Gelukkig heb ik dit eerder meegemaakt (sommige mensen hebben geluk in dit soort dingen en dan heb je mensen zoals ik) dus ik wist dat ik, ondanks de overmacht, recht had op vergoeding voor een slaapplek en eten. Ik moet nu dus nog verplicht 2 dagen in Sofia blijven (de eerstvolgende vlucht gaat pas woensdagavond) en slapen in een supercomfortabel tweepersoonsbed ipv op een veldbedje op Schiphol. Ik klaag dus niet. Gezien dat al mijn plannen in de war zijn gegooid heb ik ineens heel veel tijd, dus zit ik op een willekeurige dinsdagavond in de ruime business corner van lobby (zie foto) om te schrijven over het einde van mijn exotische avonturen (toch best gek met uitzicht op sneeuw).
Want we gaan het natuurlijk niet hebben over mijn tripje naar Bulgarije (al kan ik je de free food walking tour in Sofia van harte aanraden, gratis lekker eten!) maar over Botswana. Inmiddels ben ik alweer ruim 2 weken thuis (waarvan ik er dus alweer 5 in het buitenland heb doorgebracht maar dat terzijde) en voelt Botswana alweer heel lang geleden.
Ruim 2 weken terug vertrok ik namelijk vanuit Zuid-Afrika voor mijn lange vliegreis terug. Na keurig op het vliegveld gedropt te zijn was ik ruim op tijd om op zoek te gaan naar iets wat mijn keelpijn kon verminderen, ik had namelijk last van de Zuid-Afrikaanse kou (o the irony). Tot mijn grote verbijstering vond ik in een snoepwinkeltje op Johannesburg Airport Venco Honingdrop, wat wel precies was wat ik op dat moment wilde (dat het bijna 4 euro kostte vergeten we dan maar even).
De eerste vlucht naar Johannesburg was comfortabel, aangezien ik opnieuw niemand naast me had waardoor ik zowaar (weliswaar in een s-bocht maar toch) kon liggen. Pro tip: check redelijk laat online in en kies dan een stoel aan het raam waar de stoel ernaast nog vrij is. Grote kans dat die stoel dus vrij blijft (of ik had gewoon geluk, dat kan ook). Ik heb dus zowaar nog een beetje kunnen slapen tussen het diner (01.00 uur) en ontbijt (04.00) en was dan ook niet helemaal gebroken toen ik aan kwam. Na bijna 4 uur wachten konden we dan eindelijk echt op weg naar huis. Je wordt op zulke momenten toch ongeduldig, waardoor de 4 uur durende vlucht bijna net zo lang leek te duren als de dubbel zo lange vlucht vanaf Johannesburg. Het was fijn om buiten weer groene landschappen te zien, al maakte het wolkendek het soms lastig om te zien.
Eenmaal op Schiphol vluchtte ik direct van mijn Hollandse zeikende groepsreis buren, die ik helaas zowel bij de WC als de bagageband weer tegen kwam. Ik verbaas me er altijd over hoe snel mensen weer uit de vakantiemodus in stressstemming zijn. Terwijl ik ongeveer al mijn kleren aantrok die ik bij me had kwam mijn bagage al aan. Lopend richting de uitgang realiseerde ik me dat gewoon de hele terugreis soepel is gegaan, waardoor ik zeker wist, gezien mijn reizigerskarma (zie hierboven), dat ik wel door de douane gecheckt zou worden o.i.d. Maar niks! Een beetje verbaasd kwam ik dan ook naar buiten, waar mijn ouders en lieve bestuursgenootjes ook even niet op stonden te letten. Desondanks was het heel fijn om ze weer te zien en een leuke verrassing dat ze allemaal waren gekomen! Het voelde gelijk weer alsof ik nooit was weggeweest.
De weken daarna hebben vooral in het teken gestaan van heel veel mensen weer opzoeken, lekker eten en wennen aan het Nederlandse weer. Vooral dat laatste was nogal ingewikkeld met 30 graden temperatuurverschil, waardoor ik ruim een week met holteontstekingen en een intense verkoudheid rondliep. Feest. Inmiddels loop ik weer lachend rond zonder muts tussen de sneeuw dus ben ik snel weer herintegreerd dacht ik zo.
Het was gek genoeg totaal niet ingewikkeld om weer terug te zijn. Het voelde eigenlijk alsof ik niet echt was weggeweest, omdat alles nog heel erg hetzelfde leek als toen ik wegging. Wel was het natuurlijk heel fijn om weer bij te praten met iedereen, die je ook onmiddelijk begrijpen en waar je niks hoeft uit te leggen. Ook het anoniem over straat kunnen vind ik heerlijk en het feit dat dingen wel georganiseerd zijn is ook prettig. Desondanks mis ik de relaxte Afrikaanse sfeer en de bijbehorende relaxte mensen wel. In onze gehaaste decemberdrukte maatschappij is het soms lastig om die vibe vast te houden. Gelukkig kan ik nog even ontspannen (vanaf begin januari ga ik stage lopen) en spreek ik een aantal Botswanen nog regelmatig.
Overall kan ik zeggen dat ik ontzettend blij ben dat ik besloten heb om te gaan. Ik heb ontzettend veel leuke en gekke dingen meegemaakt, de kans gehad om ergens te wonen waar het heel anders is dan hier en heel veel bijzondere mensen ontmoet. Het was echt niet altijd makkelijk en ik zou er niet aan moeten denken om definitief te emigreren (geen “Ik vertrek” over mij helaas..) maar ondanks de vele culturele uitdagingen ben ik trots op hoe ik het niet alleen heb overleefd, maar ook nog leuk heb gehad. Ik heb het idee dat mensen mij soms naief vinden omdat ik altijd geloof in het goede in mensen, maar ook daarin ben ik niet teleurgesteld. Als je reist (zeker naar dit soort exotische bestemmingen) moet je je overgeven en ben je afhankelijk van de hulp van anderen. Mijn vertrouwen in de mensheid is weer enorm gestegen en ik ben blij dat ik nog steeds het gevoel heb dat ik op anderen kan vertrouwen.
Om deze blog af te sluiten heb ik nog iets bedacht. Een mooie, uitgewerkte versie stond al op mijn laptop, maar die besloot 2 dagen na terugkomst te crashen (goede timing wel), inmiddels is hij weer gereanimeerd, maar het bestand is weg. Je moet het dus doen met mijn gebrekkige geheugen. Om deze reis in stijl af te sluiten lijkt het me leuk in de (religieuze) sferen van Botswana te blijven. 10 Botswaanse geboden zal ik aan jullie meegeven. Hier kun je (als je wilt) misschien zelfs wel iets uit meenemen voor je eigen leven (zie het als een kerstgedachte ofzo). Of niet, kijk maar.
Dan rest mij nu alleen nog om jullie te bedanken voor al jullie support. Ik had niet verwacht dat zoveel mensen zo trouw zouden lezen wat ik allemaal meemaakte. Al jullie leuke reacties waren erg fijn om te horen en een motivatie om elke week weer tijd te maken om een blog te schrijven. Wellicht tot in de toekomst, maar voor nu: kea leboga (heel erg bedankt!)
Liefs,
Diede
De 10 Botswaanse geboden:
1. Vertrouw. Heb vertrouwen in wat komen gaat. Vertrouwen in jezelf (de gemiddelde CV van een Botswaan ziet eruit alsof ze allemaal het land zouden kunnen besturen) en in de toekomst. Het zal allemaal goed komen (er komt vanzelf een moment dat je dak afgebouwd kan worden, met of zonder een beetje werk van God in het proces). Hoe lang het duurt weet niemand, maar vertrouw erop dat dingen goed komen.
2. Ga uit van het goede in de mensen om je heen. Je bent per definitie goed genoeg. In Botswana geldt dit tot het tegendeel bewezen is. Geloof dus dat mensen het beste met je voor hebben, dan zul je zien dat dit vaak bevestigd wordt (en je stagebegeleider je een voldoende geeft ondanks dat je echt werkelijk geen reet hebt uitgevoerd op het project, omdat je er vast iets van hebt geleerd).
3. Je mening uiten is zilver, zwijgen is goud. Nederlanders zijn kampioen in een mening hebben en die ook uitten. Sterker nog, je wordt bijna geacht om overal iets van te vinden en dat vooral constant met elkaar te delen. Een filmpje wat ik laatst tegenkwam wat dit prachtig uitlegt is deze (https://www.youtube.com/watch?v=xNsmLl8tvAg). Wees je eens bewust van hoe vaak je als reactie op iemand onmiddelijk je mening begint te verkondigen. In Botswana vertelt men pas een mening als iemand het echt belangrijk vindt, anders is het antwoord vrijwel altijd “oke”. En eerlijk is eerlijk, het kan erg rustgevend zijn om niet overal iets van te vinden.
4. Denk niet alleen aan jezelf. Het is in Botswana zo vanzelfsprekend om voor elkaar te zorgen dat elke verbazing hierover niet wordt begrepen. Je neemt je hele familie in huis als het moet en geeft iedereen zonder te mokken te eten en te drinken. En dat gaat verder dan de familie. Als je in de bus zit en iemand zet haar kroost op je schoot, dan zorg je voor dit kind, zonder discussie.
5. Durf voor jezelf te kiezen. Dit klinkt misschien tegenstrijdig met 4 maar is het niet. Je kunt totaal deel zijn van een gemeenschap en aan de ander denken, maar als het puntje bij paaltje komt, gewoon het grootste bord eten willen. Of als eerste aan de beurt willen zijn in de rij. En dat is ook nodig, want als we allemaal alleen maar rekening houden met de ander gebeurd er ook niks.
6. Kies je prioriteiten. Het concept burn-out is een totaal onbekend fenomeen in Botswana, doordat ze nooit meer doen dan ze aankunnen. Dit betekend misschien dat je soms erg lang moet wachten op een antwoord op een simpele vraag, maar betekent ook dat er altijd tijd en ruimte is voor een praatje met iedereen, dat je gewoon je kind zelf van school haalt (ook als er die dag superveel te doen is) en dat overwerken nooit ten kostte gaat van je familie.
7. Wees trots. Op je land, je tradities, op wat je hebt bereikt in het leven of op bijvoorbeeld je rapskills. Of deze trots terecht is is irrelevant (maar rapskills had hij niet..) maar een beetje trots zijn is oke. Doe maar gek, de wereld is al normaal genoeg. Dans en zing alsof er niemand kijkt, lach hard en geneer je niet voor wat je leuk vindt.
8. Wees tevreden. Er is in Nederland een hoop om tevreden mee te zijn. Maar daarin zit niet de kunst om ook tevreden te zijn. Zelfs de armste mensen in Botswana waren tevreden. Tuurlijk ze droomde van een betere toekomst, maar waren wel gelukkig. Ze hadden immers elkaar, een dak boven hun hoofd en te eten. Veel heb je niet nodig toch?
9. Leef in het nu. Probeer niet altijd maar bezig zijn met wat er nog gaat komen. Problemen kun je ook oplossen op het moment dat ze zich voordoen, en alles gaat uiteindelijk voorbij. Het enige waar je echt invloed op hebt is het nu, dus maak daar vooral iets leuks van. Ga dus rustig even dat kattenfilmpje kijken wat je graag wilt zien als dat je op dit moment gelukkig maakt. Dat je je werkt niet af krijgt los je later wel weer op.
10. Geniet. Ook als dit betekend dat je je geld aan bier hebt uitgegeven en daardoor de stroom niet kan betalen. Elke dag kan een feestdag zijn als je die ervan maakt. Spreek af met vrienden, dans, lach en zing en durf ook eens helemaal uit je bol te gaan.
Misschien lagen jullie al weken huilend in bed te wachten op mijn laatste blog, misschien waren jullie betere dingen aan het doen (ik mag het hopen), maar daar is ie dan (zoals beloofd) de allerlaatste blog over Botswana.
Niet vanuit het besneeuwde Utrecht, maar vanuit Sofia (Bulgarije). Ik ging namelijk Karin opzoeken, maar toen ik gisteren terug zou vliegen besloot de hele Nederlandse maatschappij in te storten vanwege het winterweer. Je raadt het al: vlucht geannuleerd. Gelukkig heb ik dit eerder meegemaakt (sommige mensen hebben geluk in dit soort dingen en dan heb je mensen zoals ik) dus ik wist dat ik, ondanks de overmacht, recht had op vergoeding voor een slaapplek en eten. Ik moet nu dus nog verplicht 2 dagen in Sofia blijven (de eerstvolgende vlucht gaat pas woensdagavond) en slapen in een supercomfortabel tweepersoonsbed ipv op een veldbedje op Schiphol. Ik klaag dus niet. Gezien dat al mijn plannen in de war zijn gegooid heb ik ineens heel veel tijd, dus zit ik op een willekeurige dinsdagavond in de ruime business corner van lobby (zie foto) om te schrijven over het einde van mijn exotische avonturen (toch best gek met uitzicht op sneeuw).
Want we gaan het natuurlijk niet hebben over mijn tripje naar Bulgarije (al kan ik je de free food walking tour in Sofia van harte aanraden, gratis lekker eten!) maar over Botswana. Inmiddels ben ik alweer ruim 2 weken thuis (waarvan ik er dus alweer 5 in het buitenland heb doorgebracht maar dat terzijde) en voelt Botswana alweer heel lang geleden.
Ruim 2 weken terug vertrok ik namelijk vanuit Zuid-Afrika voor mijn lange vliegreis terug. Na keurig op het vliegveld gedropt te zijn was ik ruim op tijd om op zoek te gaan naar iets wat mijn keelpijn kon verminderen, ik had namelijk last van de Zuid-Afrikaanse kou (o the irony). Tot mijn grote verbijstering vond ik in een snoepwinkeltje op Johannesburg Airport Venco Honingdrop, wat wel precies was wat ik op dat moment wilde (dat het bijna 4 euro kostte vergeten we dan maar even).
De eerste vlucht naar Johannesburg was comfortabel, aangezien ik opnieuw niemand naast me had waardoor ik zowaar (weliswaar in een s-bocht maar toch) kon liggen. Pro tip: check redelijk laat online in en kies dan een stoel aan het raam waar de stoel ernaast nog vrij is. Grote kans dat die stoel dus vrij blijft (of ik had gewoon geluk, dat kan ook). Ik heb dus zowaar nog een beetje kunnen slapen tussen het diner (01.00 uur) en ontbijt (04.00) en was dan ook niet helemaal gebroken toen ik aan kwam. Na bijna 4 uur wachten konden we dan eindelijk echt op weg naar huis. Je wordt op zulke momenten toch ongeduldig, waardoor de 4 uur durende vlucht bijna net zo lang leek te duren als de dubbel zo lange vlucht vanaf Johannesburg. Het was fijn om buiten weer groene landschappen te zien, al maakte het wolkendek het soms lastig om te zien.
Eenmaal op Schiphol vluchtte ik direct van mijn Hollandse zeikende groepsreis buren, die ik helaas zowel bij de WC als de bagageband weer tegen kwam. Ik verbaas me er altijd over hoe snel mensen weer uit de vakantiemodus in stressstemming zijn. Terwijl ik ongeveer al mijn kleren aantrok die ik bij me had kwam mijn bagage al aan. Lopend richting de uitgang realiseerde ik me dat gewoon de hele terugreis soepel is gegaan, waardoor ik zeker wist, gezien mijn reizigerskarma (zie hierboven), dat ik wel door de douane gecheckt zou worden o.i.d. Maar niks! Een beetje verbaasd kwam ik dan ook naar buiten, waar mijn ouders en lieve bestuursgenootjes ook even niet op stonden te letten. Desondanks was het heel fijn om ze weer te zien en een leuke verrassing dat ze allemaal waren gekomen! Het voelde gelijk weer alsof ik nooit was weggeweest.
De weken daarna hebben vooral in het teken gestaan van heel veel mensen weer opzoeken, lekker eten en wennen aan het Nederlandse weer. Vooral dat laatste was nogal ingewikkeld met 30 graden temperatuurverschil, waardoor ik ruim een week met holteontstekingen en een intense verkoudheid rondliep. Feest. Inmiddels loop ik weer lachend rond zonder muts tussen de sneeuw dus ben ik snel weer herintegreerd dacht ik zo.
Het was gek genoeg totaal niet ingewikkeld om weer terug te zijn. Het voelde eigenlijk alsof ik niet echt was weggeweest, omdat alles nog heel erg hetzelfde leek als toen ik wegging. Wel was het natuurlijk heel fijn om weer bij te praten met iedereen, die je ook onmiddelijk begrijpen en waar je niks hoeft uit te leggen. Ook het anoniem over straat kunnen vind ik heerlijk en het feit dat dingen wel georganiseerd zijn is ook prettig. Desondanks mis ik de relaxte Afrikaanse sfeer en de bijbehorende relaxte mensen wel. In onze gehaaste decemberdrukte maatschappij is het soms lastig om die vibe vast te houden. Gelukkig kan ik nog even ontspannen (vanaf begin januari ga ik stage lopen) en spreek ik een aantal Botswanen nog regelmatig.
Overall kan ik zeggen dat ik ontzettend blij ben dat ik besloten heb om te gaan. Ik heb ontzettend veel leuke en gekke dingen meegemaakt, de kans gehad om ergens te wonen waar het heel anders is dan hier en heel veel bijzondere mensen ontmoet. Het was echt niet altijd makkelijk en ik zou er niet aan moeten denken om definitief te emigreren (geen “Ik vertrek” over mij helaas..) maar ondanks de vele culturele uitdagingen ben ik trots op hoe ik het niet alleen heb overleefd, maar ook nog leuk heb gehad. Ik heb het idee dat mensen mij soms naief vinden omdat ik altijd geloof in het goede in mensen, maar ook daarin ben ik niet teleurgesteld. Als je reist (zeker naar dit soort exotische bestemmingen) moet je je overgeven en ben je afhankelijk van de hulp van anderen. Mijn vertrouwen in de mensheid is weer enorm gestegen en ik ben blij dat ik nog steeds het gevoel heb dat ik op anderen kan vertrouwen.
Om deze blog af te sluiten heb ik nog iets bedacht. Een mooie, uitgewerkte versie stond al op mijn laptop, maar die besloot 2 dagen na terugkomst te crashen (goede timing wel), inmiddels is hij weer gereanimeerd, maar het bestand is weg. Je moet het dus doen met mijn gebrekkige geheugen. Om deze reis in stijl af te sluiten lijkt het me leuk in de (religieuze) sferen van Botswana te blijven. 10 Botswaanse geboden zal ik aan jullie meegeven. Hier kun je (als je wilt) misschien zelfs wel iets uit meenemen voor je eigen leven (zie het als een kerstgedachte ofzo). Of niet, kijk maar.
Dan rest mij nu alleen nog om jullie te bedanken voor al jullie support. Ik had niet verwacht dat zoveel mensen zo trouw zouden lezen wat ik allemaal meemaakte. Al jullie leuke reacties waren erg fijn om te horen en een motivatie om elke week weer tijd te maken om een blog te schrijven. Wellicht tot in de toekomst, maar voor nu: kea leboga (heel erg bedankt!)
Liefs,
Diede
De 10 Botswaanse geboden:
1. Vertrouw. Heb vertrouwen in wat komen gaat. Vertrouwen in jezelf (de gemiddelde CV van een Botswaan ziet eruit alsof ze allemaal het land zouden kunnen besturen) en in de toekomst. Het zal allemaal goed komen (er komt vanzelf een moment dat je dak afgebouwd kan worden, met of zonder een beetje werk van God in het proces). Hoe lang het duurt weet niemand, maar vertrouw erop dat dingen goed komen.
2. Ga uit van het goede in de mensen om je heen. Je bent per definitie goed genoeg. In Botswana geldt dit tot het tegendeel bewezen is. Geloof dus dat mensen het beste met je voor hebben, dan zul je zien dat dit vaak bevestigd wordt (en je stagebegeleider je een voldoende geeft ondanks dat je echt werkelijk geen reet hebt uitgevoerd op het project, omdat je er vast iets van hebt geleerd).
3. Je mening uiten is zilver, zwijgen is goud. Nederlanders zijn kampioen in een mening hebben en die ook uitten. Sterker nog, je wordt bijna geacht om overal iets van te vinden en dat vooral constant met elkaar te delen. Een filmpje wat ik laatst tegenkwam wat dit prachtig uitlegt is deze (https://www.youtube.com/watch?v=xNsmLl8tvAg). Wees je eens bewust van hoe vaak je als reactie op iemand onmiddelijk je mening begint te verkondigen. In Botswana vertelt men pas een mening als iemand het echt belangrijk vindt, anders is het antwoord vrijwel altijd “oke”. En eerlijk is eerlijk, het kan erg rustgevend zijn om niet overal iets van te vinden.
4. Denk niet alleen aan jezelf. Het is in Botswana zo vanzelfsprekend om voor elkaar te zorgen dat elke verbazing hierover niet wordt begrepen. Je neemt je hele familie in huis als het moet en geeft iedereen zonder te mokken te eten en te drinken. En dat gaat verder dan de familie. Als je in de bus zit en iemand zet haar kroost op je schoot, dan zorg je voor dit kind, zonder discussie.
5. Durf voor jezelf te kiezen. Dit klinkt misschien tegenstrijdig met 4 maar is het niet. Je kunt totaal deel zijn van een gemeenschap en aan de ander denken, maar als het puntje bij paaltje komt, gewoon het grootste bord eten willen. Of als eerste aan de beurt willen zijn in de rij. En dat is ook nodig, want als we allemaal alleen maar rekening houden met de ander gebeurd er ook niks.
6. Kies je prioriteiten. Het concept burn-out is een totaal onbekend fenomeen in Botswana, doordat ze nooit meer doen dan ze aankunnen. Dit betekend misschien dat je soms erg lang moet wachten op een antwoord op een simpele vraag, maar betekent ook dat er altijd tijd en ruimte is voor een praatje met iedereen, dat je gewoon je kind zelf van school haalt (ook als er die dag superveel te doen is) en dat overwerken nooit ten kostte gaat van je familie.
7. Wees trots. Op je land, je tradities, op wat je hebt bereikt in het leven of op bijvoorbeeld je rapskills. Of deze trots terecht is is irrelevant (maar rapskills had hij niet..) maar een beetje trots zijn is oke. Doe maar gek, de wereld is al normaal genoeg. Dans en zing alsof er niemand kijkt, lach hard en geneer je niet voor wat je leuk vindt.
8. Wees tevreden. Er is in Nederland een hoop om tevreden mee te zijn. Maar daarin zit niet de kunst om ook tevreden te zijn. Zelfs de armste mensen in Botswana waren tevreden. Tuurlijk ze droomde van een betere toekomst, maar waren wel gelukkig. Ze hadden immers elkaar, een dak boven hun hoofd en te eten. Veel heb je niet nodig toch?
9. Leef in het nu. Probeer niet altijd maar bezig zijn met wat er nog gaat komen. Problemen kun je ook oplossen op het moment dat ze zich voordoen, en alles gaat uiteindelijk voorbij. Het enige waar je echt invloed op hebt is het nu, dus maak daar vooral iets leuks van. Ga dus rustig even dat kattenfilmpje kijken wat je graag wilt zien als dat je op dit moment gelukkig maakt. Dat je je werkt niet af krijgt los je later wel weer op.
10. Geniet. Ook als dit betekend dat je je geld aan bier hebt uitgegeven en daardoor de stroom niet kan betalen. Elke dag kan een feestdag zijn als je die ervan maakt. Spreek af met vrienden, dans, lach en zing en durf ook eens helemaal uit je bol te gaan.
